Frezeleme Nedir ?

    Frezeleme, parça yüzeyinden malzeme çıkarmak için döner bir freze bıçağının kullanıldığı bir kesme işlemidir. Freze bıçağı, genellikle dönme hareketiyle kesim işlemine katılan birkaç kesici kenara sahiptir. Takımın dönme ekseni boyunca beslendiği delme işleminden farklı olarak frezeleme sırasında freze bıçak normal eksenine dik olarak beslenir ve böylece kesme işlemi bıçağın çevresinde gerçekleşir.

    Freze bıçağı parçanın içine beslendiğinde, takımın sahip olduğu kesici kenarlar tekraren malzemenin iç ve dışında kesim yapar. Bu durum her geçişte parça yüzeyindeki talaşların kazınması ile sonuçlanır.

    Kesme eylemi bir kesme gerilimi yaratır. Talaşlar, az çok malzemeye bağlı olan küçük kümeler halinde parça yüzeyinden uzaklaştırılır. Bu prensip, metal kesme işlemini bıçakla daha yumuşak malzemelerin kesildiği işlemlerden biraz daha farklı bir hale getirir.

    Frezeleme işlemi sırasında birçok ayrı küçük kesim gerçekleşir. İşlem, çok dişli bir kesicinin kullanılması, kesicinin yüksek hızda döndürülmesi ya da malzemenin kesiciye yavaşça beslenmesi ile gerçekleşir ve çoğunlukla bu üç aşamanın bir kombinasyonudur.

    Parçanın kesici takımı boyunca ilerlediği hız, ilerleme hızı olarak adlandırılır. Çoğunlukla zaman başına mesafe şeklinde ölçülse de bazen devir başına ya da kesici diş başına mesafe de kullanılabilmektedir.

Frezeleme işlemi iki ana sınıfa ayrılır:

Yüzey frezeleme, parçanın düz yüzeylerini kesmek ya da düz tabanlı oyukları işlemek için kullanılır ve kesme işlemi freze bıçağının uç kesici köşelerinde gerçekleşir.

     Eksenel frezeleme esnasında kesme eylemi freze bıçağının çevresindeki kesici kenarlar tarafından gerçekleştirilir. Bu sayede frezelenen yüzeyin enine kesiti freze bıçağının şeklini alır. Eksenel frezeleme, derin oluklar, dişler ve dişli dişlerinin kesimi için çok uygundur.

    Freze takımları, genellikle freze makinelerinde ya da işleme merkezlerinde gerçekleştirilen freze işlemlerinde kullanılan kesici takımlardır. Malzemeyi makine içinde ya da doğrudan kesme kalıbından kaldırarak işlemi gerçekleştirirler.

 Tüm freze makinelerinde bulunan freze takımı, tipik bir frezeleme esnasında eksenine dik hareket ederek kendi çevresindeki parçadan malzeme çıkarılmasını sağlar.

 Freze takımının amacı, parça yüzeyinden malzeme çıkarmaktır ve tek kesiciden oluşmazlar. Tek ağızlı kesici takımın kullanıldığı tornalama işleminin aksine freze takımları birkaç kesici kenardan oluşur ve sabit bir parçaya karşı dönerken malzemeyi sıyırarak uzaklaştırır.

Bir parçanın istenen şekle getirilmesi için gerçekleştirilen işlem döngüsü sırasında parça üzerinde çeşitli işlemler gerçekleştirilebilir. Aşağıda bahsedeceğimiz işlemlerin her biri, kullanılan kesici takımın tipine ve bu takımın malzemeyi parçadan çıkarmak için izlediği yola göre tanımlanmıştır.

• Parmak Freze: Bir parmak freze, desen, oluk, cep veya hatta karmaşık bir yüzey deseni gibi, malzemeye belirli bir özelliği işlemek için parça üzerinde besleme mesafesi ile belirlenen çevresel veya oluk kesimleri gerçekleştirir. Nihai şeklin derinliği, tek bir geçişte işlenebilir veya daha küçük eksenel kesme derinliği kullanılarak ve çoklu geçişler yapılarak elde edilebilir.
• Pah Frezeleme: Bir pah kesici, pah olarak da adlandırılan açılı bir yüzey oluşturmak için parça veya özelliğin bir kenarı boyunca eksenel bir kesim yapar. Genellikle 45 derecelik bir açıda olan pahlar, parçanın dışında veya içinde işlenebilir ve düz veya kavisli bir şekle sahip olabilir.
• Yüzey frezeleme: Pürüzsüz bir yüzey elde etmek için parmak freze ile parçanın düz bir yüzeyinin işlenmesidir. Yüzey normalde çok küçük derinlikte tek bir geçişte işlenebilir ya da küçük eksenel kesme derinliği kullanılarak birkaç geçişte de işlenebilir.
• Delme: Bir matkap ucu parça yüzeyine eksenel olarak girerek alet çapına eşit bir delik açar. Delme işlemi ile parça içinde belirli bir derinliğe sahip kör delikler ya da parça boyunca uzanan açık delikler oluşturulabilir.
• Delik İşleme: Delik işleme takımları parçaya eksenel olarak girerek çeşitli özellikler oluşturacak iç yüzey kesimleri yapar. Delik işleme takımı, tek noktalı bir kesme takımıdır ve matkap kafası ile istenen çapa göre ayarlanabilir. Genellikle mevcut bir çapı büyütmek ya da kesin boyutlar elde etmek için kullanılır.

• Havşa Başı Açma: Parçaya eksenel olarak girerek mevcut bir deliğin üst kısmını takım çapına göre büyüten bir işlemdir. Genellikle cıvata ve benzeri bağlantı elemanlarının kafa kısmına yüzeyde yer aşmak üzere delme işleminden sonra gerçekleştirilir. Havşa başı açma takımının ucunda, doğrudan mevcut deliğe yönlenmesini sağlayan bir kılavuz bulunur.
• Havşa Açma: Parça yüzeyine eksenel olarak girerek mevcut bir deliğin üst kısmını konik bir şekilde genişletir. Genellikle vida benzeri bağlantı elemanlarının baş kısmı ile yüzeyi aynı hizaya getirmek için kullanılır.
• Raybalama: Doğru çap ve pürüzsüz iş yüzeye sahip delikleri işlemek için uygulanan raybalama, bir rayba takımının parçaya eksenel olarak girerek mevcut bir deliğin minimum çapak kaldırılarak takım çapına genişletilme işlemidir.
• Kılavuz Çekme: Kılavuz çekme işleminden önce delik, kullanılacak kılavuz çapında delinir. Sonrasında kılavuz, bu deliğe eksenel olarak girerek iç dişleri keser. Dişler, delik içinde belirli bir derinliğe ya da açık deliklerde tüm derinlik boyunca kesilebilir.

İlginizi Çekebilecek Blog Yazılarımız ;